Odnotowujemy w tym położeniu dwa rodzaje reakcji - rzecz jasna upraszczam. Pierwszy, europejski, gdzie wyeksponowane jest oburzenie i rozczarowanie. Drugi, dominujący w USA, gdzie pojawia się zdziwienie z tytułu europejskiej naiwności a także refleksja wynikająca z przeświadczenia, że europejscy partnerzy powinni rozumieć naturę współczesnego świata, w którym wszyscy wszystkich w jakimś stopniu inwigilują. Warto w tym kontekście dodać, że paradoksalnie Amerykanie inwigilując choćby Francję uzyskują informacje ważne także dla jej bezpieczeństwa.

Dodałbym do tego inną perspektywę oceny sytuacji. Otóż zadałbym pytanie czy szczególnie wrażliwe informacje w rękach CIA czy NSA – instytucji amerykańskich- są większym zagrożeniem niż w przypadku gdy dysponują nimi bez ograniczeń „wielcy demaskatorzy” tacy jak Bradley Manning czy Edward Snowden? W którym przypadku zagrożenia są większe a bieg spraw z wykorzystaniem tajemnic bardziej nieprzewidywalny. Dla mnie to jest pytanie retoryczne.

Analiza ryzyk związanych z cyberinwigilacją powinna być zintegrowana i zrównoważona. Warto przykładowo zadać sobie pytania o chińską jednostkę wojskową 61398 czy też rosyjski system SORM. Taki jest współczesny świat. Trzeba na chłodno analizować ryzyko nadużycia i szkód w zależności od tego w jakich rękach znajda się informacje pozyskane z cyberprzestrzeni.

Andrzej Barcikowski